මේ අවුරුද්දට මාස දහතුනයි
අධි බිනර පෝය අදයි
ජ්‍යෙdතිර්වේදී කෑගල්ලේ සුනිල් කුමාර ගම්ලත්
පුරාණයේ සිට පැවත එන චන්ද්‍ර මාස ක්‍රමය අනුව මාස නම් කොට ඇත්තේ දුරුතු, නවම්, මැදින්, බක්‌, වෙසක්‌, පොසොන් ආදී වශයෙනි. ඉංග්‍රීසි කැලැන්ඩර්Êක්‍රමයට ජනවාරි ආදී මාස දොළහක්‌ ඇත. චන්ද්‍ර මාස ක්‍රමයට දුරුතු නවම් ආදී වශයෙන්ද මාස දොළහක්‌ තිබේ. එහෙත් මෙම 2012 වසරේÊචන්ද්‍ර මාසයක්‌ වැඩිපුර තිබේ.
මේ අනුව බිනර මාසයක්‌ වැඩිවී තිබේ. අගෝස්‌තු 17 දා අධි බිනර මාසය උදාවන අතර එය සැප්තැම්බර්Ê16 වැනිදා දක්‌වා පවතී. නැවත සැප්තැම්බර් 16 දා බිනර මාසය සාමාන්‍ය නමින්ම උදාවන අතර එහි අධි යන වචනය නොයෙදේ.
මාසයක්‌ වැඩි වන්නේ කෙසේද? අධි පෝයක්‌ යනු කුමක්‌ද? යන ප්‍රශ්නය පසුගිය පුන් පෝදා සජීවී ගුවන්විදුලි වැඩසටහනකදී ද අප වෙත නඟන ලද ප්‍රශ්නයක්‌ විය. මෙය ගරුතර භික්ෂුන් වහන්සේලා සහ බෞද්ධයන් විශේෂයෙන් දැනගත යුතු ප්‍රශ්නයක්‌ බව පෙනේ.
මෙයට හේතුව වශයෙන් දිය හැකි සරලම පිළිතුර වන්නේ ජනවාරි ආදී කැලැන්ඩර් මාසයක දින ගණනට වඩා දුරුතු ආදී චන්ද්‍ර මාසයක දින ගණන අඩුවීම නිසා වසර කිහිපයක්‌ ගත වන විට වැඩිපුර චන්ද්‍ර මාසයක්‌ එකතු වන බවයි.
එනම් වසරකට ඇත්තේ දින 365 1/4 කි. ජනවාරි ආදී මාස 12 ගෙවෙන විට මෙම දින 365 සම්පූර්ණ වේ. එහෙත් චන්ද්‍ර මාසයක්‌ යනු අමාවක දින සිට ඊළඟ අමාවක දක්‌වා ඇති දින ගණනයි. මෙය දළ වශයෙන් දින 29 පමණ වේ. මේ නිසා කැලැන්ඩර්Êමාසයට පෙර චන්ද්‍ර මාසය නිම වේ. මෙසේ මාස 32 දින 16 ගත වන විට දින 29 පමණ ඉතිරි වන බැවින් අධි මාසයක්‌ ලෙස නම්කරනු ලැබේ. එම අධි මාසය අධි දුරුතු, අධි නිකිණි ආදී එම මාසයේ නමටම අධි යන්න යොදා නම් කර ඇත්තේය. ඒ මාසය තුළ යෙදෙන පසළොස්‌වක පෝය දිනය අධි පෝය දිනයයි.
පෝය දිනය උදාවන්නේ සඳුගේ ගමන හෙවත් චලිතය මූලික කරගෙනය. අමාවක හෙවත් සඳු සම්පූර්ණයෙන්ම නොපෙනෙන කළුවර පෝය දින සිට පුර පසළොස්‌වක පෝය දක්‌වා තිථි 15 ක්‌ ඇත. මෙම තිථිවලින් පෝය දිනවල ආගමික කටයුතු කිරීම ආරම්භ වී ඇත්තේ නිකම්ම නොව බුදු හිමියන්ගේ අනුශාසනය පරිදි බව පෙනේ. "තුදුස්‌වක, අටවක, පසළොස්‌වක දිනවල (විහාරස්‌ථානයේ) රැස්‌වන්නට අනුදකිමි" යි උන්වහන්සේ බිම්බිසාර රජතුමාට වදාළහ. එම දිනවල දහම් දෙසන්නට අනුදනිමි" යෑයි භික්ෂුන් වහන්සේලාට වදාළහ. පොහෝ දිනවල පන්සල් යැමට, දහම් දෙසීමට හා සිල් සමාදන් වීමට පෙළඹුණේ මේ අනුවය.
බුද්ධ චරිතයේද, බුද්ධාගමේද ඉතා වැදගත් දවස්‌, පෝය දිනවලම යෙදී තිබේ. බෝධිසත්වයන් මෙලොවට බිහිවීම, බුදුවීම, පරිනිර්වාණය, මංගල ධර්ම දේශනය, ප්‍රථම ලංකාගමනය, දෙවන ලංකාගමනය, මහින්දාගමනය, ශ්‍රී මහා බෝධිය වැඩමවීම ආදී බොහෝ වැදගත් දිනයන් පෝය දිනයට යෙදීමත් එය බුදුරජාණන් වහන්සේ අනුදැන වදාරා තිබීමත් විමසිය යුත්තකි.
සඳු බලවත් වන දිනවල ඉතා හොඳ මානසික තත්ත්වයක්‌ පැවතීමත්, උසස්‌ චින්තන ශක්‌තියක්‌ ඇතිවීමත් ඊට හේතු වන්නට ඇතැයි අපි විශ්වාස කරමු.
මෙම බිනර පෝයද වටිනා පෝය දිනයකි. එය වඩාත් වැදගත් වන්නේ කාන්තා පක්‍ෂයටයි. මහා ප්‍රජාපතී ගෝතමිය ඇතුළු කාන්තාවන්ගේ ඉල්ලීම මත ගරු ධර්ම අටක්‌ යටතේ මහන උපසම්පදාවට හිමිකම් ලබා සැබෑ කාන්තා විමුක්‌තිය උදා කරගත්තේ අද වැනි බිනර පසළොස්‌වක පෝය දිනක වීම සමස්‌ත ලෝක කාන්තා පරපුරම භක්‌ත්‍යාදරයෙන් සිහිපත් කළ යුත්තකි.
No comments:
Post a Comment